دلایل گیر کردن تخم در شکم طوطی ها و رفع آن

بروز شده در : ۱۴۰۱٫۰۱٫۰۸

در نگهداری از پرندگان زینتی یکی از مشکلات شایع که برای ماده ها پیش می آید، گیر کردن تخم در تخمدان و شکم پرنده می باشد. متأسفانه پرنده های زینتی که در اسارت به سر می برند مخصوصا پاراکیت ها و پرنده های کوچک بیشتر درگیر این مشکل میشوند. ماندن تخم در شکم پرنده یک حالت دردناک و خطرناک برای وی می باشد، بنابراین پرورش دهنده هر چه زودتر برای درمان و بیرون آوردن تخم از کلواک پرنده باید عمل کند. مطالب نوشته شده در این صفحه از وبلاگ ایزی باتور راجع به درمان خانگی و سریع گیر کردن تخم در شکم پرنده می باشد.

تخم ماندگی در واقع وضعیتی است که در نتیجه آن تخم در مجرای تخم بر یا کلواک پرنده گیر کرده و پرنده به تنهایی قادر به دفع آن نمی باشد. در حالت طبیعی فرایند شکل گیری تخم در تخمدان پرنده چندین ساعت طول میکشد مخصوصا در غده پوسته ساز تخم بیش از 10 ساعت منتظر می ماند تا پوسته آن بطور کامل تشکیل شود. اما گاها به دلایل برخی مشکلات، تخم بعد از تشکیل پوسته در انتهای مجرای تخم بر گیر کرده و خارج نمیشود. عدم خروج به موقع تخم از کلواک پرنده مشکلاتی زیادی در پرنده ایجاد میکند و بصورت اورژانسی باید درمان شود. وگرنه شکستن تخم در مجرای تخم بر و یا تخم ماندگی طولانی مدت باعث عفونت و مرگ سریع پرنده خواهد شد.

« گیر کردن تخم در شکم طوطی »

در بیشتر پرنده های زینتی از جمله مرغ عشق، طوطی برزیلی، قناری، فنچ، عروس هلندی و دیگر پرندگان بعد از جفت گیری، یک الی دو هفته طول میکشد تا ماده اولین تخم را بگذارد. هر چند که گاها ممکن است بیش از 20 روز نیز طول بکشید تا ماده تخمگذاری کند. در این دوره پرورش دهنده باید از دور رفتار جفت ها را تحت نظر داشته باشد. وقتیکه موعود تخمگذاری ماده فرا میرسد، این پرنده برای ساعت های طولانی در لانه خود میخوابد. اما اگر مشکلی در فرایند تخمگذاری پیش آید، رفتار ماده تغییر پیدا میکند. مهمترین نشانه های تخم ماندگی در ماده ها علائم زیر می باشد:

• متورم شدن شکم و پس پرنده به طوریکه کاملا واضح است تخم در دهانه کلواک گیر کرده است.
• بی حالی پرنده ماده و عدم تمایل او برای رفتن به داخل لانه
• کز کردن بر روی کف قفس و لرزیدن به هنگام نشستن بر روی تیرک
• مشاهده حالتی همچون زور زدن و تحمل فشار در رفتار پرنده و عدم دفع فضله
• زیاد شدن فاصله بین پاها و پریدن با حالت سنگین و کُند
• تنگی نفس و نشستن بر کف قفس و عدم توانایی پرنده در ایستادن

به طور کلی زمانیکه تخم در کلواک پرنده گیر میکند، مشکلی در پرواز کردن وی پیش نمی اید ولی حرکات پرنده سنگین به نظر میرسند.

با استفاده از 3 روش زیر میتوان به خروج راحت تخم از کلواک پرنده کمک کرد. ولی پیشنهاد ما مراجعه سریع به دامپزشک می باشد تا بدون اسیب این مشکل برطرف شود. در صورتیکه دسترسی به دامپزشکی ندارید راهکارهای زیر را انجام دهید:

با استفاده از روغن زیتون و یا روغن کرچک میتوان مخرج پرنده را نرم و روان کرد. بنابراین کمی از این روغن را به مقعد پرنده بزنید و آن را به آرامی ماساژ دهید. همچنین یکی دو قطره روغن زیتون یا کرچک را در حلق پرنده بچکانید. این کار باعث میشود که روده های پرنده روان شوند. استفاده از روغن کرچک در زمان یبوست پرنده زینتی بدین روش نیز توصیه میشود.

بعد از چرب کردن کلواک پرنده باید با دو انگشت شست و اشاره و به نرمی شکم و اطراف کلواک را سمت بیرون ماساژ دهید. ماساژ پرنده را با دقت بالا انجام داده تا تخم در شکم پرنده نشکند.

« عروس هلندی تخمگذار »

یکی دیگر از روش های خارج کردن تخم از شکم پرنده، استفاده از بخور گرم می باشد. چون بخور گرم باعث شل شدن عضلات دهانه مخرج شده و در نتیجه تخم راحتتر میتواند بیرون اید. برای انجام این کار بخور گرم (نه داغ) را با فاصله مناسب به مدت 3 الی 4 دقیقه به سمت مقعد پرنده بگیرید. بعد از اتمام اینکار، با ماساژ دادن سعی در خارج نمودن تخم از شکم پرنده نمایید. اگر در بار اول موفق به انجام اینکار نشدید، مجددا باز به مخرج پرنده بخور گرم بدهید و عمل ماساژ را تکرار کنید.

یکی دیگر از روش های سریع و تأثیرگذار استفاده از داروی ضد چسبندگی رحم می باشد که آن را میتوانید از دامپزشکی یا داروخانه های دامپزشکی تهیه کنید.

برای پیشگیری از تخم ماندگی در طوطی سانان و پرندگان زینتی باید به تغذیه و شرایط محیط زندگی آنها بسیار اهمیت داده شود. بنابریان حتما تغذیه آنها را در قبل از جفت گیری با مواد غذایی مناسب و مکمل ها تقویت کنید.

بیشتر بخوانید: اصول تغذیه مرغ عشق

همچنین در زمان تخمگذاری، نیاز پرنده ها به کلسیم افزایش پیدا میکند. برای این منظور حتما در فصل جفت گیری کلسیم مورد نیاز پرنده را با سبزیجات کلسیم دار و یا منابع کلسیم دار مثل کف دریا تأمین کنید. چون کمبود کلسیم باعث گیر کردن تخم در شکم پرنده میشود.

همچنین کمبود نور و کمبود ویتامین D نیز از دیگر دلایل تخم ماندگی در پرندگان است. برای تأمین نور مورد نیاز پرنده از نور آفتاب و یا نور لامپ های مخصوص میتوانید بهره ببرید. همچنین از مکمل های ویتامین D مخصوص پرندگان نیز میتوان استفاده کرد.

یکی دیگر از دلایل گیر کردن تخم در کلواک پرنده کم تحرکی است. بنابراین برای پرنده خود قفس مناسب به همراه اسباب بازی های متنوع تأمین کنید تا پرنده تحرک کافی داشته باشد.