آموزش پرورش شترمرغ و جوجه کشی از تخم شترمرغ

نوشته شده در : ۱۳۹۹٫۰۹٫۲۹

پرورش شترمرغ را میتوان یکی از فعالیت های پولساز در نظر گرفت که از به دلیل سود دهی از ۴ جهت بعنی فروش تخم، گوشت، چرم و پر محبوبیت بسیار بالایی را به خود اختصاص داده است. اما چنانچه در فرایند پرورش و نگهداری برخی باید ها و اصول رعایت نشود می تواند باعث مشکلات عدیده ای را به وجود بیاورد که در این حالت فرد پرورش دهنده با خسارت های سنگینی رو به رو می شود. اهمیت این موضوع باعث شده تا ما در این مقاله باید ها و نباید ها پرورش شترمرغ را به وصتر موشکافانه مورد بررسی قرار دهیم؛ با ما همراه باشید.

شایان ذکر است که هر فعالیت و هر حرفه ای چالش ها و مشکلاتی را برای خود دارد و بحث پرورش شترمرغ نیز از این موضوع مستثنی نمی باشد.

قبل از پرورش شترمرغ باید به چه نکاتی توجه شود؟

قبل از اینکه وارد عرصه پرورش شترمرغ شوید باید برخی موارد را در رابطه با این صنعت بدانید. آگاه بودن از مزایا و معایب پرورش شترمرغ می تواند شما را جهت دهد تا با دیدی باز تر کار را شروع کنید.

پرورش جوجه کشی شترمرغ

« پرورش جوجه کشی شترمرغ »

بررسی زمین

اولین موردی که در این بخش به بررسی آن می پردازیم، تهیه زمین مناسب برای این فعالیت است. شترمرغ به عنوان بزرگ ترین پرنده حال حاضر دنیا شناخته می شود از این رو باید زمانی که برای نگهداری آن ها تهیه می کنید باید فضای کافی برای گردش گله را داشته باشد. به طوری کلی برای هر گله مولد حدوداً ۲۱۰ تا ۲۶۰ متر مربع زمین کفایت می کند؛ که البته همین خرید و مدیریت زمین بزرگ را می توان به عنوان یکی از معایب پرورش شترمرغ در نظر گرفت.

مکان مناسب

در هر نقطه ای که می خواهید سالن یا فارم خود را ایجاد کنید باید از نظر قانون در حدود 3 تا 5 کیلومتر از مناطق مسکونی و شهری فاصله داشته باشید؛ تا سالن شما باعث آزار و اذیت مردم نشود.

دقت کنید که جوجه شترمرغ ها بسیار آسیب پذیر بوده و به راحتی وحشت زده می شوند. از این رو باید تا جای ممکن از ایجاد سر و صدا و برخی کار های هیجانی خود داری کنید. این امر می طلبد که پرورش دهنده یک مکان آرام و بدون دغدغه را برای جوجه ها به وجود بیاورد.

پرورش شترمرغ در سالن ها و فارم های نزدیک جاده به دلیل صدای بلند خودرو ها و بوق آنها عملاً غیر ممکن بوده و بی شک پرورش دهنده متحمل خسارت سنگینی خواهد شد. توصیه می شود قبل از تاسیس مزرعه ابتدا به خوبی محیط اطراف آن را مورد بررسی قرار دهید تا از وجود خطرات احتمالی آگاه باشید. ایجاد یک محیط آرام و مناسب بی شک به هزینه ها و بودجه قابل توجهی نیاز دارد از این رو همین دشواری را می توان به عنوان یکی دیگر از معایب پرورش شترمرغ دانست.

آب و هوای مناسب جهت پرورش شترمرغ

بدلیل اینکه این پرندگان مقاومت بالایی در شرایط جوی دارند به همین علت هم در مناطق گرم و هم در مناطق سرد میتوانند زیست کنند. بنابرین به سادگی میتوانید در تمامی مناطق کشور نسبت به پرورش شترمرغ اقدام کنید.

ظروف آبخوری ، دانخوری

شترمرغ ها به دلیل جثه بزرگ خود  مبتوانند با ضربه نوک ظروف کم دوام را به سادگی بشکنند به همین علت ظروف آبخوری و دانخوری این پرنده ها باید با دوام باشد. همچنین این ظروف بایستی بهداشتی بوده و ضد زنگ باشند. این لوازم بهتر است تا به اندازه کافی بزرگ باشند تا پرنده ها برای تغذیه با مشکل مواجه نشوند.

دستگاه جوجه کشی مناسب

مطمئناً همانطور که خودتان نیز در جریان هستید جوجه کشی از شترمرغان به دو صورت طبیعی و مصنوعی قابل انجام است. اغلب پرورش دهندگان حرفه ای شترمرغ از دستگاه های جوجه کشی برای جوجه گیری از تخم پرندگان خود استفاده میکنند. برای مشاهده انواع دستگاه جوجه کشی میتوانید به این صفحه مراجعه کنید.

مکان پرورش شترمرغ

« مکان پرورش شترمرغ »

لامپ مادر مصنوعی

جهت نگهداری جوجه شترمرغان تازه متولد شده میتوان از لامپ های مادر مصنوعی بدین منظور استفاده کرد.

تجهیزات گرمایش و سرمایش

در فصول سرد سال و برای گرم کردن سالن های پرورش شترمرغ میتوان از هیترهای گرمایشی استفاده کرد. همانگونه که در بخش های گذشته نیز ذکر شد این پرنده ها در برابر تغییرات دمایی مقاوم می باشند ؛ با این حال باید توجه کنید که کاهش بیش از حد دما می تواند منجر به بروز بیماری هایی در این پرندگان شود.

تجهیزات تهویه

در صورت پرورش شترمرغ ها در سالن های بسته به جهت تامین اکسیژن کافی به لوازم و تجهیزات تهویه مورد نیاز می باشد.

خاک اره

به علت اینکه پاهای جوجه های متولد شده بسیار ضعیف می باشد به جهت جلوگیری از کج شدن پای آنها حتماً باید آنها را داخل خاک اره نگهداری کرد. علاوه بر این از خاک اره میتوان برای جلوگیری از لیز شدن کف بستر و کاهش بوی فضولات استفاده کرد. توجه کنید که در صورت پرورش این پرنده ها در فضای باز نیازی به استفاده از خاک اره نمی باشد.

سایه بان

در فصول بهار و تابستان با افزایش میزان دما شترمرغان به دنبال مکانی خنک برای در امان ماندن گرما میگردند. وجود سایه بان کمک زیادی به محافظت از پرنده ها در مقابل گرما میکند.

نگهداری شترمرغ

یکی از مهم ترین مواردی که برای نگهداری شترمرغ باید در نظر گرفته شود محدود سازی مکان یا فارم می باشد. یعنی شما باید دور تا دور فارم را به طور کامل محدود سازی کنید تا پرنده قادر به فرار نباشد.

برای این کار فنس یکی از بهترین گزینه ها است که البته برای فنس کشی باید برخی هزینه های اضافی نیز در نظر بگیرید. یک راه دیگر دیوارکشی به دور فارم یا مزرعه مورد نظر است که برای این کار باید به هزینه های حاصل از خرید بلوک، آهن، سیمان و ... توجه کنید.

شترمرغ ها تا رسیدن به ۷ ماهگی، پرنده ای بی آزار هستند ولی بعد از این مدت که کمی بزرگتر می شوند کنترل و نگهداری آنها مشکل و چالش برانگیز می باشد. شترمرغ ها نر در این دوران به دلیل رشد اندازه هم جنسی لگد می زنند و این امر می تواند خطراتی را برای کارکنان و حتی شترمرغ ماده به وجود بیاورد. همچنین در این بازه از زمان شترمرغ ها شروع به پرریزی می کنند و به همین دلیل باید گونه نر و ماده جدا از هم نگهداری شوند.

در فارم ها و مزرعه های پرورش شترمرغ دعواها و درگیری هایی بین پرنده ها دیده می شود که باید فرایند آب و غذا دادن را برای کارکنان بسیار خطر ساز می کند.

بلوغ دیرتر از موعد

بیشتر پرنده در مدت زمان کوتاه به دوره بلوغ و تخم گذاری می رسند و این در حالیست که برای شترمرغ ها این بازه زمانی طولانی تر است. شترمرغ های نر در سن ۲ تا ۳ سالگی بالغ شده و قادر اند که جفت گیری کنند. از این رو فرد برای ایجاد گله باید چند سال صبر کند.

بررسی تغذیه

شترمرغ ها در عین داشتن جثه بزرگ، مواد غذایی زیادی نیز مصرف می کند؛ با توجه به بررسی ها صورت گرفته یک شترمرغ بالغ می تواند در طور یک روز در حدود ۳ کیلوگرم جیره غذایی مصرف کند. بی شک تامین این حجم از غذا به صورت روزانه برای پرنده های امری راحت نخواهد بود.

انبار کردن تخم

« انبار کردن تخم »

واکسن های لازم

برای جلوگیری از تلف شدن اعضای گله باید حتماً شترمرغ ها را در برابر انواع بیماری ها واکسینه کنید. توجه داشته باشید که واکسیناسیون این پرنده ها در ۲ مرحله صورت می گیرد که عبارت اند از :

  • مرحله اول : اولین مرحله از واکسیناسیون در ۱ روزگی جوجه شترمرغ انجام می شود. پرورش دهنده می تواند در این دوره واکسیناسیون را به صورت خوراکی، چشمی و یا تزریقی به انجام برساند.
  • مرحله دوم : دومین مرحله از واکسیناسیون در دوره ۳ ماهگی صورت می گیرد. شایان ذکر است که بیشتر واکسن هایی که در این دوره استفاده می شود کم کیفیت هستند چرا که نمونه های باکیفیت وارداتی از قیمت بالایی برخوردار هستند و در این شرایط بازار خرید آنها از نظر اقتصادی هیچ توجیهی ندارد. در حالت کلی خرید هر نوع واکسنی نیاز به بودجه دارد که به عنوان معایب پرورش شترمرغ محسوب می شود.

بررسی حمل و نقل

همان گونه که در بخش های قبلی نیز اشاره شد شترمرغ ها در عین بزرگ بودن بسیار حساس می باشند به طوری که سر و صدا می تواند آرامش آنها را مختل کرده و استرس بسیار بالایی را به آنها وارد کند. توجه داشته باشید که کارکرد دستگاه ها و ماشین آلات مانند تراکتور، آسیاب، میکسر و ... می توانند سر و صدای بالایی ایجاد کرده پرنده ها را تحت تاثیر خود قرار دهند. چنین استرس هایی می تواند پرنده برخی واکنش هایی در پرنده به وجود بیاورد به طوری که شترمرغ ها شروع به دویدن کرده و با دیوار، فنس و درب برخورد می کنند که می تواند باعث شکسته شدن پاهای آنها شود. ساختار پاهای شترمرغ بسیار ضعیف است به طوری که د داخل قلم استخوان آنها پر از حفره بوده و هیچ مغز استخوانی وجود ندارد.

اگر طی حادثه ای پای شترمرغ شکست باید آن را ذبح کرده و از گوشت آن استفاده کنید. البته اگر پرنده مورد نظر یک مولد با ارزش باشد می توانید با دامپزشک در این باره صحبت کنید تا شاید اقدامات لازم برای معالجه آن را در نظر بگیرد.

جوجه کشی از شترمرغ

« جوجه کشی از شترمرغ »

سود حاصل از پرورش شترمرغ

همانطور که در بخش های اول این مقاله توضیح داده شد، شترمرغ می تواند از 4 جهت سود دهی داشته باشد. گوشت، چرم، پر و تخم به عنوان ۴ محصول شترمرغ می باشند که هر کدام در بازار ها و صنعت های متفاوتی به فروش می رسد.

البته باید پذیرفت که بازاریابی برای محصولات نیز می تواند چالش برانگیز باشد. برای نمونه گوشت شترمرغ برخلاف گوشت گاو و گوسفند چندان محبوب و شناخته شده نمی باشد. البته گوشت شترمرغ در کشور های همسایه فروش بسیار بالایی دارد از این رو بیشتر مواقع گوشت این پرنده صادر می شود.

سود حاصل از پرورش شترمرغ

برای جوجه کشی از شترمرغ دو راه وجود دارد ؛ نخست اینکه مزرعه دار اقدام به خرید شترمرغ های نر و ماده مولد کرده و از طریق جوجه کشی طبیعی شترمرغ های یکروزه تولید کند. در روش دوم مزرعه دار با تهیه یک یا چند عدد ماشین جوجه کشی و تهیه تخم های نطفه دار شترمرغ خود نسبت به جوجه گیری از تخم پرندگان اقدام میکند. در ادامه مطلب روش جوجه کشی مصنوعی از این پرنده را مطالعه میکنید.

روش آماده سازی دستگاه جوجه کشی شترمرغ

جوجه کشی عملیات حساسی بوده و در صورت شکست میتواند خسارت سنگینی را برای مرغدار به همراه داشته باشد. به همین علت شما قبل از انجام عملیات جوجه کشی باید از صحت و سلامتی ماشین جوجه کشی اطمینان پیدا کنید. علاوه بر این حتماً باید محفظه داخلی دستگاه جوجه کشی را نظافت کنید ؛ چرا که وجود میکروب ها میتواند بر روی راندمان نهایی ماشین جوجه کشی تاثیر منفی بگذارد.

پیشنهاد ما این است که قبل از قرار دادن خم های نطفه دار درون ماشین جوجه کشی ابتدا دستگاه را روشن کرده و بمدت زمان دو الی سه ساعت در دمای اتاق نگهداری کنید. سپس برد دستگاه را بر روی ۳۰ درجه سانتیگراد تنظیم کنید و در نهایت تخم ها را درون ماشین جوجه کشی قرار دهید. این کار از وارد شدن شوک دمایی به نطفه تخم جلوگیری میکند.

قرار دادن تخم های شترمرغ در دستگاه جوجه کشی

« قرار دادن تخم های شترمرغ در دستگاه جوجه کشی »

تنظیم دما و رطوبت دستگاه

برای جوجه گیری از تخم نطفه دار شترمرغ به کمک ماشین جوجه کشی باید تنظیمات دمایی و رطوبتی در استانداردترین حالت ممکن قرار بگیرد. بهتر است بدانید که کاهش وزن تخم شترمرغ وابسته به میزان دما و رطوبت درون محفظه است ؛ به همین علت شما باید بعنوان اپراتور  با توجه به میزان وزن کاهش پیدا کرده تخم ها باید عملیات لازم برای افزایش و یا کاهش رطوبت را در نظر بگیرید. یکی از مهمترین گزینه ها برای موفقیت در انجام این کار وزن گیری تخمهای شترمرغ در هر هفته می باشد. بدین صورت که در زمان اتمام دوره ستر و با ورود به دوران هچری باید ۱۵٪ از وزن تخم ها کاهش پیدا کند. البته این موضوع علاوه بر شرایط ماشین جوجه کشی به عواملی مانند سن پرنده مادر ، ضخامت پوست تخم و زمان انبارداری نیز در پایین آمدن وزن تخم ها تاثیر بسیار زیادی دارد.

در هنگام آغاز دوره سِتِر رطوبت باید بر روی ۲۵ درجه تنظیم شود. در این حالت تخم ها اصولاً باید در هفته حدود ۳ درصد از وزن خود را از دست بدهند. در صورتی که این موضوع به درستی انجام نشود و کاهش وزن کمتر از حد نرمال باشد میتوان مقدار رطوبت دستگاه را کمی کاهش دهید. اما اگر در صورتی که وزن تخم ها بیش از مقدار تعیین شده شد باید رطوبت را افزایش دهید. دمای ایده آل برای دوره ستر نیز حدود ۳۶٫۵ درجه سانتیگراد است که با وارد شدن به دوره نهایی « هَچِر » باید آن را به ۳۶ درجه کاهش دهید. در دوران هَچِر باید رطوبت از ۲۰ الی ۲۵ درجه به ۳۵ الی ۴۰ درجه افزایش پیدا کند تا شکستن پوسته تخم ها توسط جوجه ها به درستی انجام شود. دقت کنید که دما و رطوبت جوجه کشی شترمرغ با یکدیگر رابطه عکس دارد ؛ این بدان معناست که اگر دما افزایش داده شود تخم ها زودتر به مرحله هَچ میرسند و کاهش دادن دما نیز میتواند دوره جوجه کشی را کوتاه کند.

بررسی دوره هَچ شترمرغ

در فرایند جوجه کشی شترمرغ به کمک دستگاه جوجه کشی ، دوران هَچِری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در سه روز آخر جوجه کشی که دوره هَچ نیز نامیده میشود جوجه ها با نوک زدن به پوسته سعی میکندن تا از تخم خارج شوند. در این زمان چرخش تخم ها باید قطع شود تا جوجه ها بتوانند به پوسته نوک بزنند و آن را بشکنند. علاوه بر این جوجه های درون دستگاه به اکسیژن بالایی نیز نیاز دارند ؛ به همین جهت سیستم تهویه دستگاه باید بتواند اکسیژن مورد نیاز شترمرغ را تامین کند. توصیه می شود اتاقی که دستگاه در آن قرار دارد مجهز به سیستم تهویه باشد.

کانال تلگرام وبسایت
پیج اینستاگرام وبسایت