عوامل مهم نطفه داری تخم های نطفه دار جوجه کشی

برای موفقیت در امر جوجه کشی از تخم های نطفه دار چهار عامل محیط جوجه کشی ، دستگاه جوجه کشی ، اپراتور جوجه کش و تخم نطفه دار نقش مهم و اساسی دارند. در میان این عوامل اشاره شده تخم نطفه دار از درجه اهمیت بالاتری برخوردار است.

تخم نطفه دار مناسب برای جوجه کشی دارای ویژگی های خاصی است به طوری که اگر این ویژگی ها در تخم نطفه دار وجود نداشته باشد ، درصد تبدیل به جوجه در تخم ها کاهش پیدا می کند. عوامل و فاکتورهای مختلفی بر کیفیت تخم های نطفه دار تاثیر می گذارند که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سن مرغ و خروس ها

سن و معمولا درصد نطفه داری تخم های حاصل از مرغ و خروس های خیلی جوان و خیلی پیر پایین است. خروس های خیلی جوان و خیلی پیر اسپرم کمتری تولید می کنند که نطفه داری تخم ها را کاهش می دهد. تخم های حاصل مرغ های جوان در ابتدا کوچک و درصد تبدیل به جوجه در آن ها پایین است اما رفته رفته اندازه تخم ها بزرگ تر شده و قدرت باردهی آن ها نیز افزایش پیدا می کند. از طرف دیگر میزان تخم گذاری در دوره های اول پایین است که رفته رفته افزایش پیدا کرده اما از سال دوم رو به کاهش می گذارد.

« استفاده از تخم نطفه دار »

ضریب نر به ماده در گله

ضریب نر به ماده نیز از دیگر فاکتورهای مهم و تاثیرگذار بر نطفه داری تخم ها است. منظور از ضریب نر به ماده نسبت تعداد نرها به ماده ها در گله است که مقدار بهینه آن برای نژادهای مختلف متفاوت است. ضریب نر به ماده در نژادهای سبک 1 به 15 ، در نژادهای سنگین 1 به 8 یا 10 و در نژادهای چند منظوره 1 به 12 است.

تغذیه گله

اگر تغذیه گله مناسب نباشد تخم های نطفه دار حاصل از گله یا نطفه دار نمی شوند. اگر هم نطفه دار شوند، قدرت نطفه ها ضعیف شده و به احتمال زیاد جوجه در داخل تخم و یا در روزهای اول زندگی تلف می شود. کمبود مواد غذایی مانند ویتامین A ، ویتامین E و پروتئین بر این مساله تاثیر گذار است.

نور رسانی

نوررسانی در پرورش پرندگان نقش مهمی ایفا می کند. این فاکتور از عوامل تاثیرگذار بر روی اسپرم سازی خروس ها است. نوررسانی مناسب باعث رشد بیضه ها شده و اسپرم تولیدی خروس ها را افزایش می دهد. در هنگام خرید تخم نطفه دار حتماْ باید به مسئله نور رسانی به مرغ ها و خروس های مادر توجه ویژه شود.

« گله مولد مرغ »

هم خون بودن

اگر مرغ و خروس هایی که جفت گیری می کنند ، با هم نسبت داشته یا همخون باشند احتمال نطفه داری آن ها کاهش پیدا می کند. این مساله در نحوه نگهداری تخم ها نیز خود را نشان می دهد. درصد نطفه داری تخم ها در پرورش گله ای بسیار بیشتر از شیوه پرورش به صورت تجربی و لانه ای است.

آب و هوا

در کنار عواملی همچون سن ، ضریب نر و تغذیه گله که می تواند توسط پرورش دهنده گله کنترل شود ، فاکتورهای محیطی مانند آب و هوا بر کیفیت تخم ها تاثیر می گذارند. تعداد اسپرم ها در شرایط آب و هوایی خیلی گرم و خیلی سرد به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می کند. در مناطق خیلی سرد تاج خروس یخ زده و باعث کاهش تعداد اسپرم های تولیدی خروس می شود. به همین دلیل در این مناطق تاج خروس را قطع می کنند. در شرایط آب و هوایی خیلی گرم نیز پرورش دهندگان تخم های نطفه دار را جمع نمی کنند.

تعداد تخم ها در دوره های تخم گذاری

درصد نطفه داری تخم های گذاشته شده با تعداد تخم ها رابطه مستقیم دارد. به عبارت دیگر هرچه تعداد تخم ها در هر دوره تخم گذاری بیشتر باشد ، درصد نطفه داری آن ها نیز بیشتر خواهد بود. به معنی دیگر درصورتی که تخم های بیشتری به وسیله یک مرغ مادر تولید شود ، میزان راندمان نطفه داری تخم ها نیز به همان اندازه بیشتر میشود.

نژاد

نژاد از دیگر عواملی است که بر روی کیفیت و تعداد تخم های نطفه دار مرغ تاثیر می گذارد. معمولا نطفه داری تخم ها در نژادهای سنگین که تمایل آنچنانی برای جفت گیری ندارند خیلی زیاد نیست. باید در هنگام تهیه تخم نطفه دار به نژادهای مرغ و خروس توجه کافی مبذول شود.

« تخم های یک دوره تخمگذاری اردک »

شکل ظاهری تخم های نطفه دار چه تاثیری بر روی جوجه کشی دارد؟

تخم هایی که بیش از اندازه بزرگ یا کوچک هستند و شکل نامتناسبی دارند به سختی به جوجه تبدیل می شوند. وزن تخم مرغ ها معمولا بین 50 تا 60 گرم است که البته در نژادهای سنگین تر اندکی سنگین تر هستند. اگر وزن تخمی خیلی کمتر و یا خیلی بیشتر از این مقدار باشد احتمال تبدیل آن به جوجه کاهش پیدا می کند.

تخم هایی که پوسته خیلی نازک و یا خیلی ضخیم دارند به سختی به جوجه تبدیل می شوند. آب محتویات داخل تخم مرغ در صورت نازک بودن پوسته به راحتی تبخیر شده و از تخم خارج می شود. از طرف دیگر اگر پوسته تخم خیلی ضخیم باشد ، در مرحله هچ ممکن است جوجه نتواند پوسته را شکسته و از تخم خارج شود. در چنین حالتی جوجه در داخل تخم خفه می شود.

تخم هایی که شکل ظاهری نامتناسبی دارند مثلا گرد ، موج دار و یا کشیده هستند به جوجه تبدیل نمی شوند بنابراین نباید این گونه تخم ها را در داخل دستگاه جوجه کشی قرار دهید.

تخم های تازه تخم گذاری شده را الزاما باید به مدت 24 ساعت در انباری که شرایط مناسب دارد ذخیره کنید. ذخیره کردن تخم های نطفه دار بیش از 24 ساعت در خارج از دستگاه جوجه کشی به هیچ وجه توصیه نمی شود زیرا باعث کاهش درصد تبدیل آن ها به جوجه می شود.

انبار مناسب برای ذخیره تخم های نطفه دار چه شرایطی دارد؟

دما

دمای مناسب برای انبار کردن تخم های نطفه دار حدود 13 تا 18 درجه سانتی گراد است. تخم ها را نباید در انبار در دمای اتاق قرار دهید زیرا نطفه در دمای اتاق فعال می شود و اگر پس از مدت کوتاهی در داخل دستگاه جوجه کشی قرار ندهید از بین می روند.

رطوبت

رطوبت مناسب در شرایط انبار چیزی بین 75 تا 80 درصد است. اگرچه در جوجه کشی رطوبت از درجه اهمیت پایین تری نسبت به دما برخوردار است اما اختلاف بیشتر رطوبت از این مقدار می تواند تلف شدن تخم ها را در پی داشته باشد.

نحوه قرار دادن تخم ها در انبار

تخم ها را در انبار می توانید به صورت افقی یا عمودی قرار دهید. در صورت قرار دادن تخم ها به صورت عمودی باید قسمت پهن تخم ها رو به بالا باشد. اگر می خواهید تخم ها را به صورت افقی انبار کنید بهتر است آن ها را صورت زاویه دار قرار دهید به طوری که قسمت پهن اندکی رو به بالا باشد.

نحوه انتقال تخم های نطفه دار

حمل و نقل تخم های نطفه دار را باید به آرامی و بدون تکان های شدید انجام دهید. ترک برداشتن پوسته می تواند باعث وارد شدن باکتری به داخل تخم شده و فعالیت جنین را متوقف سازند. هر چند که پاره شدن کیسه هوایی در داخل تخم های نطفه دار بدون ترک برداشتن پوسته نیز می تواند باعث تلفات تخم های نطفه دار شود.

مطالعه این مطلب نیز پیشنهاد میشود‌ : نکات مهم خرید تخم نطفه دار جوجه کشی